SABA QUAL PÒT !
O QUALS ARBRES CAUSIR FÀCIA ALS LENDEMANS QUE CALFAN ?

Los arbres vivon fòrt longtemps, mas totjorn al meteis endrech. Impossible de fugir, laidonc. Fàcia al rescalfament climatic anonciat, tant los plantar tre ara al bon endrech. L'impacte d’aquel acte es doble : los arbres seràn bèls e los òmes savis. Gràcia als legats de las selvas, poirem inventar o tornar trobar, a l'escala de nòstras vitas d'òmes, d'autras formas d'energia que nos engatjaràn pas a anar far la guèrra dins los país petrolifèrs o a devastar lors vesins malastrats que la tèrra conten de traças d'urani. Saber utilisar çò que l’òm produtz a son alentorn tomba jos lo bon èime. L’Euròpa a aquel prepaus, implanta en França un malhum experimental apelat « CLIMAQ » constituit de plantacions d’arbres causits, per anticipacion, per far fàcia al rescalfament climatic. En Dordonha, avèm seguit l’emergéncia d’una d’aquelas plantacions plena d’avenidor, a Savinhac-de-Miramont, sul puèg que tresplomba la celèbra necropòli neandertaliana de La Ferrassiá.

CLIMAQ EN AQUITÀNIA

En Aquitània, lo malhum CLIMAQ desvoloparà, fin finala, nòu zònas de demonstracion. Sus cada mena d’arbratge : Ador Pirenèus, Dordonha Garona e lo Massís landés, de parcèlas representativas de las condicions las mai frequentas de reboscatge son estadas identificadas. En fonccion de la natura de la tèrra ont seràn plantadas e de lor capacitat a far fàcia al rescalfament climatic, de las esséncias de fulhats e de resinós son estadas seleccionadas. Lo meteis dispositiu es tornar far tres còps per massís. En Dordonha Garona, los sitis retenguts se tròban sus las comunas de Sent-Pardol-la-Ribièra, Sent-Jòrgi-de-Monclar e Savinhac-de-Miramont, laidonc.

DE VALORS SEGURAS E DE NOVÈLS VENGUTS DEL SUD

Las esséncias plantadas son sièis resinós :
• Cèdre de l'Atlas (Cedrus atlantica)
• Cèdre del Liban (Cedrus libani)
• Pin rog (Pinus sylvestris)
• Pin de Calabra (Pinus nigra var calabrica)
• Pin maritim (Pinus pinaster)
• Avet de Nordmann (Abies nordmanniana)

als quals s'ajustan sièis fulhats :
• Garric (Quercus petrae)
• Robinièr fals càcier (Robinia pseudoacacia)
• Favièr d'America (Gleditsia triacanthos)
• Auseral campèstre (Acer campestre)
• Vèrnhe amb la fuèlha en còr (Alnus cordata)
• Roire d'America (Quercus rubra).

Òm nòta dins aquela tièra d’immigrats « de soca », valent-a-dire de las esséncias vengudas d’endacòm mai mas que an jà fait lor pròva, coma los roires d'America utilisats en Euròpa dempuèi las annadas 70. Mas tanben de « petits » novèls coma los cèdres del Liban o de l'Atlas, venguts del contorn mediterranèu, que resistan plan a la secada e poirián a tèrme èsser mièlhs adaptats que nòstres tradicionals faus, butits progressivament cap al Nòrd de la Dordonha.

LOS ÒMES DELS BÒSQUES DEL C.R.P.F.

Per menar aquelas causidas e lor mesa en òbra, son los tecnicians forestièrs del Centre Regional de la Proprietat Forestièra d'Aquitània que son estats sollicitats. Frederic Ledun, vengut del País de Caux, lo país de Maupassant ont los faus centenaris plantats sus de tèrmes talhats al carrat altorn de las bòrdas los aparan dels violents vents marins (los subrebèls « clos masure » de la Sèina-Maritima) es cargat de pilotar l'accion sul sud de la Dordonha. A laidonc la direccion de la plantacion de Savinhac-de-Miramont. Sus una tèrra acida de bona potencialitat forestièra ont demòran de pins maritims, de tausins e de blacas, fau levar las socas dels picadís de castanhièrs afeblits per far plaça a dotze petitas parcelas de 25 aras caduna per aculhir las dotze esséncias elegidas. La tèrra, un còp laurada, recebrà atal 3000 plants pendent l'ivèrn 2009/2010. Puèi poiràn començar las mesuras : caldrà jutjar de la represa, evaluar lo creis jovenil dels arbrilhons e s'assegurar al fial del temps d'un bon enraiçament. Aquò’s un grand estudi. Los arbres contunharàn de testimonhar, del temps que los tecnicians e los proprietaris forestièrs auràn fisat a la generacion venenta lo suènh d’esperlongar las observacions. Se son conclusentas, serà a lor torn d'en téner compte per las generacions venentas. Aquò’s aquò, la gestion durabla, concrètament.

Sofia Cattoire