Reflexion sus la Musica e la Dança en Dordonha
Me sembla que belcòp de gents confondon musicas e danças folclorica amb musicas
e danças tradicionalas. La diferéncia fondamentala entre aquels dos movements exigís
una obertura d’esperit que pauc de nòstres ancians percebon o vòlon pas percebre.
S’agís pas de crear de polemicas sus los diferents nivèls d’interpretacions o de
competéncias artisticas mas ben de demontrar que la dança e la musica Folcloricas
apartenon a una epòca donada a laquala es pas recommandat de tocar, reservat a un
rigorós dever de memòria e reservat als sols espectacles en costumes d’epòca.
La dança e la musica tradicionalas que belcòp de nòstres joves pratican, es vrai,
amb mai o mens de pertinéncia, vai en contra de l’estile immobil e rigorós que jos
entend lo tèrme Folclòre. Permés al dançaire o al musician de crear de ritmes evolutius,
d’ensajar qualquas varianças corograficas o melodicas. De fait, s’apropria l’emocion
que se desgatja de l’òbra e s’autorisa a transcriure çò que ressent sens per aquò
desnaturar la valor intrinsèca que li a insuflat l’autor. E aquò’s aquí que se tròba
la dificultat. Se l’originalitat de l’interpretacion permés d’en ameliorar la tenguda,
la color o la fòrça e que los dançaires s’i retròban aisidament, laidonc lo resultat
s’amerita enquera mai de jubilacion e mai de motivacion o pièg enquera, de pur gausiment.
Una particion sèrv nonmàs de supòrt, la resta es tot simplament de l’improvisacion.
En Morvan, en Borbonés, en Berrí, coma dins las Lanas o en Bretanha, belcòp de meteis
titols musicals son jogats diferentament segon que l’òm se tròba en concèrt, en
bal public o en espectacle. Aquò’s aquí mon experiéncia personala en tant que dançaire
e musician de danças e musicas folcloricas, que dançaire e musician de bal public,
o musician de concèrt. Los espectacles folclorics fòrçan a la rigor, e mai qualques
còps al « stress » de l’execucion mecanica per çò que las linhas devon èstre respectadas
e que l’òm deu s’inscriure dins un respèct immuable de la beltat del gèste. Mas
de gràcia, de temps en temps, daissem-nos anar, prenem de plaser a far partatjar
la jòia de las nòças ruralas amb de borrèias enlevadas e joiosas, joguem la comedia
sus de scènas comicas o tendras coma los brandes o las valsas lentas, botem lo fuòc
al cercle circassian en copant l’òrdre dels rendetz vos galants. En vos liberant
de vòstras constrenchas maladivas e en mestrejant qualque pauc la vitalitat excessiva
o de còps inchalhenta de la joventut, eschivaretz benlèu lo vielhiment de nòstres
gropes que sembla inevitable se continuatz atal de los voidar de lor substància
creativa.
Veiretz laidonc coma los joves s’amusan en imitant los gèstes e los rituals de nòstres
vilatges, en viure d’a fons lor jòia de descobrir las vertadièras valors de nòstras
originas campanhardas e en i ajostant amb bonaür lors petitas tòcas personalas.
Vos garantissi qu’aquò manlèva ren al respèct que devon a lors ainats e envèrs los
paísans e artesans que an permés a aquel folclòre d’èsser un dels mai rics del monde.
Alara fasem pas en sòrta de destruire inconscientament çò que nòstres ancians an
mes tant de temps a elaborar, en privant notre joventut de bastir a son torn una
novèla fòrma de cultura tradicionala en s’ajudant sus çò qu’es estat creat en per
avant.
Totas las intelligéncias musicalas s’exprimisson. Los petits amators plens de belutas
luminosas dins los uèlhs que s’esclatan simplament amb una volontat de ben jogar,e
mai, se mai sovent que lo voldrián, de petits volatiles trufandièrs s’escapan del
bufet d’un acordeon o d’una vièla crentuda o distracha. E parlarai pas de las falsas
nòtas plasentas de las cabrètas que nos fan tressautar, e fan cruissir las dents
als pròs del pòt a bordon. Mas oblidem jamai qu’aquò arriba pas nonmàs als autres.
Per ma part, i vese nonmàs convivialitat, tendresa e amor de la musica amb aquel
petit brin de poesia que acompanha tant ben « las petitas gents » e que fai que
prenèm plaser a jogar ensemble, e tant pièg per las « stars ».
Laidonc cal pas confondre Folclòre e son pertèrra de color e de figuras geometricas,
e tradicion amb los diables fals que desfisan los àngels raubaires. Cal a plec los
dos per que s'equilibran las fòrças generacionalas en plaça de s’eliminar mutualament.
Pòdi dançar totas las danças sus de musicas diferentas. Si que non, en bal, seriái
viste frustrat e fariái banqueta coma tots los que refusan l’obertura e se contentan
de dançar nonmàs çò que coneisson dins lor grope. E sei pus sol a pensar aquò.
Fau partida del grope folcloric de las Cigalas Forçalesas e en mesme temps del talhièr
dança e musica de bal de Pòrt Sta Fe. Coma que òm pòt far los dos sens desnaturar
las valors de cadun, mas al contrari crear un pont constructiu e complementari entre
los dos.
Musicalament vòstre,
Joan BOURLIER
|
