PÒL INTERNACIONAL DE LA PREÏSTÒRIA :
L’ATGE DE LA PRIMIÈRA PÈIRA

Òm ditz de l’òme çò pus marrit. Que pompa una energia negra jusca al centre de la Tèrra per fargar son monde Seveso onte de forns atroçament bronzissents fan cracar lo carbòni per produire lo brave plastic blanc de nòstras botelhas de lach. E aquò’s vrai. Òm ditz de l’òme que farà tot petar lo jorn onte lo sarcofag pausat sus Tchernobyl podrà pus conténer l’apocalipsi que formigueja en dejós. E aquò fai paur. De còps, pasmens, e mai de mai en mai sovent aquels darrièrs temps, l’òme reagís e abòrda autrament son ecologia, valent-a-dire la preservacion de sa tuta blúia, la Tèrra. Dins un vilatge onte l’òm a retrobat son aujòl dirèct, lo « Cro Magnon », l’òme a decidit de crear un luòc que celèbra sas originas, sens ostentacion, sens obscurantisme, e mai que mai, sens destorbar las salamandras de la brava ribièra sus laquala vai, per aquò far, desrotlar un riban de lumièra, coma l’a imaginat.

LAS SALAMANDRAS AIMAN PAS L’AIGA CAUDA

Per lor preséncia e la d’autras meravilhas animalas e vegetalas, las salamandras an obtengut lo classament de lor val de la Beuna en siti Natura 2000, çò que impausa lo respècte de lor ecò-sistèma. Òm i desvelopa donc un chantièr verd onte tots los regets son mestrejats e tots los rebuts reciclats. E aquela demarcha serà durabla. Lo bastiment serà de verai un riban de lumièra mas esclairat a l’exterior per de diòdes electroluminescentas fredas, que riscaràn donc pas de rescalfar l’aiga de la ribièra a sos pès. Las salamandras podràn donc se reproduire, cèrtas dins un rond tamisat, mas al fresc.

UN RIBAN DE LUMIÈRA EN FLOTASON SUS LOS AIGATS DE LA BEUNA

Long de 120 m, lo centre d’acuèlh del Pòl Internacional de Preïstòria serà accessible per una planca que encambarà la Beuna e se trobarà coma en flotason los jorns d’aigat, çò qu’es estat simulat plan segur per que l’efèct visual siá fòrt e que ren n’altère la bastissa. Pausada sus de pals de betum apelats micrò pals que pòdon en realitat èsser longs de 20 m, la estructura es encastrada al descobèrt del ròc onte, aprèp desencaissament, una paret de sostenement de 150 m de long es d’en primièr estada edificada al bòrd de l’anciana rua del molin. Ental, lo riban ondularà al pè del bauç e a flor de ribièra dins una modestia pauc comuna e una vertadièra preocupacion d’entrar dins lo paisatge puslèu que de l’esbolhar.

L’ARQUITECTURA DEL FUTUR PER LA SCIÉNCIA DEL PASSAT

Pertant, l’arquitectura del bastiment es resolgudament futurista. Totas en veires, las parets auràn ren d’una ciutat trogloditica imitada. Aquò’s justament aquela confrontacion entre sciéncia ficcion e sciéncia del passat que es estada volguda, per çò que la preïstòria ela tanben es una sciéncia de contunh renovelada, dins sos metòdis coma dins sas teorias, una sciéncia viva que vai s’agir de botar enfin a la portada de tots.

TRASMETRE UN ERETATGE UNIVERSAL

Aquò’s la granda idèia de tot aquel brave projècte portat dempuèi set ans per Bernat Cazeau, president del Conselh General de la Dordonha e sostengut per l’Estat e per la Region Aquitània. Bernat Cazeau a totjorn clarament militat per un vertadièr partatge de las coneissenças, estimant que s’agís – e mai que mai per çò qu’es de nòstras originas - d’un eretatge de natura universala e que pas cap d’uman tot sabent que fuguèsse pòt pas se’n creire lo sol detentor patentat. Tendre amb las salamandras, lo riban de lumièra trantalharà pas a botar un grand còp de pè dins lo formiguièr. Aicí òm parlarà dins un lengatge atractiu e clar, amb aquí tanben totas las tecnologias novèlas que fan de la comunicacion un bonaür facil de partatjar. Nos tarda d’i tastar. Aquò serà dins un an a pus prèp. Aurèm laidonc l’astre de veire a l'òbra una innovacion arquitecturala tot plen rasonabla sul plan de la consomacion d’energia. Calfariá amb de lenha, isolacion per l’inercia mèma del bastiment e renovèlament de l’aire amb recuperacion de calor seràn activas laidonc mèma qu’en tota inchalhença remontarem lo cors del temps vèrs nòstras originas, a bòrd d’un vaissèl immobil, nòble e fièr.

Sofia Cattoire