Espandi blanc sens fin, ostessas leugièras coma plumas d’àngels, votz suausas, sons venguts del cèl, seriam al Paradís ? Non pas cèrtas, tot-parier ! La vita nos a pas quitats, plan al contrari. Sèm dins un endrech de pantais fargat dins l’imaginari de la tribú istorica del P.I.P. (Pòl Internacional de la Preïstòria) vengut uèi, 24 de julhet 2010, mercé a l’audàcia pura e simpla de l’arquitècte Rafèl Voinchet, realitat : « Lo Vaissèl del Ciberpassat », prèste a s’envolar.
Aprèp la corsa de fons puèi lo regde esprint final per que tot siá perfièch aquel jorn fatidic, las personalitats representant lo poder public engatjat, a saber : lo Conselh General de la Dordonha, la Region Aquitània, l’Estat francés e l’Euròpa, anavan donc poder prene la granda planca d’embarcament ont, al cap, avián per mission de copar lo riban.
Aprèp aquel moment solemne, aprèp la granda visita menada de man de mèstre d’obratge per Bernat Cazeau, senator e president del Conselh General de la Dordonha, e per Rafèl Voinchet, l’arquitècte, aprèp los discors, aprèp tot çò qu’èra previst, donc, l’estranh venguèt sens cridar gara. Lo vaissèl aviá ja prés sa volada, coma se sol lo riban tricolòr l’aviá mantengut estacat al sòl. Sul moment, los convidats èran venguts d’abituats. En seguida, los visitors, d’adèptes. Èra aquò possible qu’aquel endrech intergalactic lor siá accessible a gratís ? Vaquí la sola granda question que demorava pausada. Per lo demai, tot semblava pissar de sorga, coma se ditz en çò de las salamandras, vesinas del dejós.

UN VAISSÈL AL PÈ DEL BAUÇ

Delicadesa e fòrça prevalèron a l’elaboracion del projècte arquitectural d’aquel Centre d’Acuèlh de la Preïstòria. Far sortir lo principal èra coma totjorn estat lo metòde primièr de l’arquitècte Rafèl Voinchet, fondator del cabinet W-Architectures (Raphaël Voinchet & Architectes Associés) a Tolosa :

« Lo siti es de granda qualitat. Cal pas lo butassar mas simplament l'abitar. L’idèa que fondèt nòstra proposicion es la seguenta : ofrir l’image d’un bastiment viu e novator, que vai al delà del contèxte, botant en scèna lo bauç coma preambul a l’univèrs de la preïstòria. E mai confidencialament, ofrir l’image d’un bastiment ont l’òm circula coma l’aiga lo long de la pèça de tèrra. Lo bastiment deu laidonc compausar amb la penda e lo desnivèl que caracterisan l’endrech. Deu tanben compausar amb la particularitat del siti : una pèca aboscassida situada au bòrd del riu de la Beuna. »

Cal ben reconéisser que l’arquitècte e tota son equipa s’i son magistralament tenguts, balhant vita a un ensemble coërent a l’encòp poderós e discret.

Situat, coma una cròsa naturala, al pè del bauç, flòta al dessús de la Beuna, coma lo « riban de lumièra » que l'arquitècte aviá dessenhat.

UN ESPACI PER UNA ESPÈCIA, LA NÒSTRA

Sus las muralhas, las tèlas lèvan la vela sus los tresaurs de la Val de la Vesèra.

Una concentracion de pas creire de sitis portaires de las piadas de nòstra vita preïstorica. E aquela vela levada nos balha de las alas – coma las dels àngels a l’entrada – per anar sus plaça ne saborar l’exacta beutat. Vaquí, es un sas que nos balha las claus e totas las informacions necessàrias per nos apropriar nòstra pròpria istòria.

Vesètz puslèu, diriái quitament viatjatz puslèu : al cap de la granda avenguda banhada de lumièra ont la longa istòria de la val vos es contada, un escalièr vos entraïna cap a un chantièr d’escavaments arqueologics reconstituat al dejós. A sa seguida, dels laboratòris d’estudis palinologics, litics e antropologics vos aprendrán la manièra dont los cercaires fan parlar los pollèns, los esplechs e las esqueletas del passat, coma tan de pròvas esclairadas. Al dessús, a la suaudor, una granda mediatèca numerisada fòrta de 36 000 referéncias documentàrias sus la preïstòria vos espèra dins un ciberespaci plen de libres, de DVD e d’ordinators dedicats.

Mas, tots aquels tresaurs de saber degudament seleccionats per la còla istorica del P.I.P. son en libre accès. Departament, Estat, Region e Euròpa tòrnan inventar aicí la quita nocion de servici public. L’argent public finança l’afar que nos es en consequéncia realament destinada.

E, cerièra sul pastís, o puslèu confitura de violeta sul cambajon brasat, en cosina aquò’s lo capmèstre Eric Boyard que obrís son « Mag-Da », ensenha ja fòrt presada al temps dels caçaires de rèns. Fin coneisseire dels manjars los mai santós del Perigòrd, cosina dempuèi d’annadas plats formidables de natural e de subtilitat (sa taulejada carolingiana fuguèt inoblidabla) e tendrà aicí una cafeterià de tria, amb terrassa a l’abric del monde, costat bauç.

Sofia Cattoire